به علومی که موضوع آنها زیرساخت‌ها و ساختارهای نظام اجتماعی است، بی‌توجه بوده‌ایم

به گزارش دفتر رسانه و ارتباطات نهضت استادی بسیج اصفهان، محمود محمدی دانشیار دانشگاه هنر اصفهان، با اشاره به این که در بررسی مسائل و چالش‌های هر جامعه‌ای علومی مانند جامعه‌شناسی، مدیریت و علوم سیاسی پله اول بررسی هستند همچنین ریشه بسیاری از مشکلات فردی اشخاص ریشه در مسائل عمومی و اجتماعی دارد، گفت: اما به علومی که موضوع آنها زیرساخت‌ها و ساختارهای نظام اجتماعی است توجهی نشده است. به علومی مانند جامعه‌شناسی، علوم فرهنگی یا علوم سیاسی و امثالهم در مسئله‌شناسی مسائل جامعه توجه نشده است.

این استاد بسیجی گفت: واقعیت این است که نظام جمهوری اسلامی در چند دهه گذشته و انقلابی که صورت گرفت تحول و دستاوردهای بزرگ و عظیمی داشته تغییر رژیم فقط یک تغییر رژیم نبوده بلکه درتفکرات جامعه، زیرساخت‌های فکری و سبک زندگی و نظریه جامعه ما تحول عظیمی ایجاد کرده است. انقلاب اسلامی دارای این ویژگی بوده که همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و … جامعه را در برگرفته است.

دانشیار دانشگاه هنر اصفهان ادامه داد: در حوزه‌هایی این تحولات بسیار چشمگیر بوده بویژه در ساخت سیاسی خاصه سیاست خارجه؛ در ابعاد دیگر هم در حوزه‌های نظری و فکری مباحث چالش‌برانگیزی وجود داشته اما کمتر به آن پرداخته شده است.

در ارتباط با ساخت درونی قدرت در جامعه نظریه‌پردازی و کار فکری عمیق مغفول مانده

محمدی توضیح داد: یعنی الان نگاه می‌کنیم در ارتباط با ساخت درونی قدرت در حوزه‌های مختلف برفرض مثال اقتصادی بحث‌هایی که در حوزه بانکداری اسلامی مشخصاً مطرح است یا در بحث یارانه‌ها، یا در حوزه‌های اجتماعی و بحث‌های فرهنگی در حوزه هنر و حوزه ورزش و سایر زمینه‌‌هایی که مرتبط با مردم هست به‌رغم این که نهادهای مختلفی دارند ایفای نقش می‌کنند؛ اما متأسفانه نشده یا شرایط کشور به‌خاطر درگیری‌هایی که در سیاست خارجی و جنگ و تحریم و غیره داشتیم نتوانسته به نظریه‌پردازی و کار فکری عمیق پرداخته شود تا بتواند ابهامات را برای جامعه بر طرف کند، برحسب مورد هم در شرایطی حرکت‌هایی می‌شده؛ اما بعد دومرتبه به عقب برگشته و در واقع حالت سینوسی و موجی داشته است.

در حوزه فرهنگ؛ نهادها و سازمان‌ها برای مباحث مطرح ‌شده پشتیبانی و حمایت درست و دقیقی نداشته‌اند

وی افزود: متأسفانه در حوزه فرهنگ سایر نهادها و سازمان‌ها در ارتباط با مسائلی که مطرح می‌شده پشتیبانی و حمایت درست و دقیقی نداشته‌اند؛ مثلاً اگر در حوزه‌ای مانند فرهنگ، نهادهای فرهنگی طرح‌ها و مباحثی را مطرح می‌کردند، انتظار هست سایر بخش‌های آن حوزه و یا در سایر حوزه‌های دیگر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و … از آن طرح  و بحث فرهنگی پشتیبانی مؤثر و مفیدی انجام شود که نمی‌شود.

محمدی به نقش صداوسیما در ارتباط با برنامه‌های فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: به‌عنوان‌مثال در این چند سال اخیر شبکه نسیم برنامه‌هایی داشته که سبک زندگی افراد هنرپیشه و مشهور و سلبریتی را مطرح و تبلیغ می‌کرده و رسانه در اختیار آنها قرار می‌داده است. به‌خاطر جذب مخاطب از افراد سلبریتی‌ها استفاده شده که نه‌تنها دستاورد فرهنگی مطلوبی برای جامعه نداشته؛ بلکه بیشتر برای آنها جایگاه درست کرده‌اند. شرایطی فراهم شده که فکر کردند یک جایگاهی به‌عنوان مرجع اجتماعی دارند و در جا‌هایی از آنها سوءاستفاده شده است.

عدم تعادل و ناسازگاری بخش‌ها و نهادهای مختلف در موضوعات فرهنگی 

دانشیار دانشگاه هنر اصفهان گفت: منظور این است که در حوزه‌های مختلف در اداره و حکمرانی جامعه عدم تعادل و توازن و ناسازگاری داریم. ناسازگاری به این معنا که  بخش‌ها و نهادهای مختلف حاکمیت  از همدیگر پشتیبانی و حمایت مؤثر نمی‌کنند، یعنی اگر در یک موردی نیروی انتظامی طبق قانون باید وارد عمل می‌شده و می‌شود، از طرف سایر بخش‌‌های دیگر که مرجع قدرت اجتماعی در جامعه هستند مثل رسانه‌ها، مطبوعات و صداوسیما و… حمایت و پشتیبانی نمی‌شود. این عدم حمایت‌ها موجب شده مشکلاتی که در داخل جامعه به وجود می‌آمده و برای هر جامعه‌ای بروز آنها طبیعی است و چندان هم چالش‌برانگیز و مهم هم نیست یک‌مرتبه تبدیل می‌شود به یک بحران و چالش بزرگ و دشمنان خارجی بر روی آن موج‌سواری می‌کنند.

به سازوکار‌های اصلاح و بازنگری در حوزه‌های مختلف بی‌توجه بوده‌ایم

وی افزود: نکته دیگر هم این است که بالاخره هر نظام اجتماعی در مسیر حرکت خودش دارای اشکالاتی هست طبیعی هم هست و این اشکالات باید از طریق نقد و بررسی با یک دیدگاه انتقادی در مسیر خودش اصلاح شود؛ ولی متأسفانه در این چندساله به سازوکار‌های اصلاح و بازنگری در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و … بی‌توجه بوده‌ایم.

به علومی که موضوع آنها زیرساخت‌ها و ساختارهای نظام اجتماعی است بی‌توجه بوده‌ایم

این استاد دانشگاه بیان کرد: مثلاً ما دو تا حوزه در حوزه‌های علمی و دانشی داریم یکی حوزه روان‌شناسی و یکی حوزه‌های علوم اجتماعی مثل جامعه‌شناسی با ابعاد مختلف علوم سیاسی و امثالهم.  در سطح شهر و سطح جامعه وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که در حوزه‌های فردی و روان‌شناسی مراکز مشاوره زیادی وجود دارد، برنامه‌های تلویزیونی صداوسیما پر است از مشاوره‌های روان‌شناسی. اینکه افراد چگونه رفتار کنند دررابطه‌با مشکلات روحی و روانی؛ اما به علومی که موضوع آنها زیرساخت‌ها و ساختارهای نظام اجتماعی است توجهی نشده است. به علومی مانند جامعه‌شناسی، علوم فرهنگی یا علوم سیاسی و امثالهم در مسئله‌شناسی مسائل جامعه توجه نشده است. در حقیقت در بررسی مسائل و چالش‌های هر جامعه‌ای علومی مانند جامعه‌شناسی، مدیریت و علوم سیاسی پله اول بررسی هستند همچنین ریشه بسیاری از مشکلات فردی اشخاص ریشه در مسائل عمومی و اجتماعی دارد.

فعالیت و تبلیغ در حوزه روان‌شناسی پررنگ است/ جامعه‌شناس و مردم‌شناس با نگاه کلان‌تر و زیربنایی موضوعات جامعه را تحلیل می‌کند

دکتر محمدی توضیح داد:  مثلاً الان اگر از افراد بپرسید که چند تا روان‌شناس می‌شناسند در خانواده‌ها ممکن است ده تا ۲۰  نفر را نام ببرند؛ چون هر روز در صداوسیما، مطبوعات، شبکه‌های اجتماعی و … با آن روبرو هستند؛ ولی اگر از همان مردم و حتی برخی مسئولین بپرسید که از یک اندیشمند حوزه اجتماعی جامعه ایرانی نام ببرند بعید می‌دانم تعداد زیادی بتوانند چند نفر را نام ببرند. در حالی که جامعه‌شناس و مردم‌شناس با نگاه کلان‌تر و زیربنایی موضوعات جامعه را تحلیل می‌کند.

در حوزه روان‌شناسی و حوزه‌های علوم اجتماعی هم ناترازی و ناسازگاری داریم

وی گفت: منظور این است که در این سطح هم ناترازی و ناسازگاری داریم و نهایتاً برخی از موضوعاتی که به‌ظاهر نسبت به جوامع دیگر خیلی ساده و پیش‌پاافتاده است در جامعه ما تبدیل می‌شود به یک چالش و بحران که باید برای پرداختن به آن کلی هزینه و انرژی صرف شود که آیا  بشود اصلاح شود یا نشود و کراهت آن هم در سطح جامعه ممکن است تا سال‌ها باقی بماند.

دانشیار دانشگاه هنر اصفهان دررابطه‌با این پرسش که آیا دانشگاه نقش خود را توانسته ایفا کند، اظهار کرد:  واقعیت این است که در دانشگاه‌های ما به موضوعات و مسائل روز جامعه کمتر پرداخته شده است. برای همین هم در خیلی از موضوعاتی که در حوزه اجتماعی و روابط مردم است، توجیهاتی که صورت می‌گیرد بعضاً توجیهات دقیق و فراگیری نیست.

وی ادامه داد:  الان در جامعه ما در خصوص سطح اقتدار امنیتی که در ارتباط با تهدیدات خارجی است هیچ کسی مشکل ندارد و نمی‌تواند بهانه و ابزاری درست کند؛ چون همه چیز شفاف و روشن است و تبیین شده و تا حدود زیادی هم مردم مزایایی پرداختن به آن یا عدم پرداختن به آن را دیده و چشیده‌اند. در حوزه های دیگر هم لازم است نهادهای رسمی کشور در چارچوب سیاست‌گذاری واحدی وارد شوند و تبیین کنند.

محمدی تاکید کرد: چون در شرایط جامعه ما  بر اساس آموزه‌های اسلامی موضوعات مختلف اجتماعی و فرهنگی  شرایط و چارچوب‌های خاصی دارند باید به این موضوعات فرهنگی و اجتماعی  به‌عنوان نقاط حساس و گسل‌ها و چالش‌ها؛ خیلی بیشتر بپردازیم و تبیین کنیم.

برای موضع‌گیری و کنشگری فعال رسوب‌زدایی ضرورت دارد

وی تأکید کرد: اینها مشکلاتی است که باید برای آنها نشست برگزار کرد و روی آنها فکر کرد از تجارب استفاده کرد با رویکرد انتقادی تحلیل، سیاست‌گذاری و اقدام کرد. همچنین برای موضع‌گیری وکنشگری فعال رسوب‌زدایی  از اذهان مردم هم ضرورت دارد.

برخی درس‌هایی که از مشکلات به وجود آمده باید بگیرم

دانشیار دانشگاه هنر اصفهان با بیان این که مشکلات در جامعه ضعف‌هایی ایجاد می‌کند، افزود: نکته‌ای که وجود دارد این است که از مشکلی که به وجود آمده چه درس‌هایی باید بگیریم و به قول سردار دل‌ها شهید سلیمانی فرصت‌هایی که در تهدیدها و بحران‌ها نهفته است در خود فرصت‌ها نیست.

نقاط مرجع و اصلی جامعه را باید اصلاح کنیم

این استاد بسیجی تأکید کرد: یکی از کارهایی که ضرورت دارد و می‌توانیم انجام دهیم این است که نقاط مرجع و اصلی جامعه را اصلاح کنیم و نشان دهیم این که مثلاً یک نفر در فعالیت خاص ورزشی یا هنری یا بحث دیگر به شهرت رسیده دلیل نمی‌شود که صلاحیت اظهارنظر در مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه را دارد. درحالی‌که ما گروه‌های مرجع اصیل و واقعی در حوزه‌های مختلف اعم از اندیشمندان در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی داریم که باید تریبون به آنها داده شود.

سبک و تجارب دفاع مقدس در نظام اجرایی و مدیریتی کشور ساری و جاری شود

وی افزود: نکته دیگر که وجود دارد ما ۸ سال دفاع مقدس داشتیم با یک سبک خاصی از دفاع و مجاهدت.  بعد از دفاع مقدس همه آن سبک خاص را گذاشتیم کنار در حالی که ما از آن هشت سال ارزش‌های دفاع مقدس تجاربی که از نیروی ساده بسیجی تا یک فرمانده لشکر داریم ذخایر عظیمی بوده که این ذخایر عظیم جاری نشد در نظام اجرایی و مدیریتی جامعه.

روش‌های مدیریت و اداره کشور مبتنی بر ارزش‌های اسلامی باشد

دانشیار دانشگاه هنر اصفهان تأکید کرد: یکی از راه‌حل‌های برون‌رفت از مشکلات نظام حکمروایی که الان داریم این است که به‌عنوان یک کشور مسلمان و پرچمدار اسلام در جهان امروز در ارتباط با ساخت خارجی قدرت، قدرتمند هستیم؛ در داخل هم شعارهایی که داریم مبتنی بر ارزش‌های اجتماعی اسلام است در ساخت قدرت درونی همه کارها باید مبتنی بر ارزش‌های اسلامی باشد.

انتهای پیام/