دشمن با شکست طرح ناآرام‌سازی «حملات ارزی سازماندهی شده سوداگرانه» را فعال کرد

به گزارش دفتر رسانه و ارتباطات هضت استادی بسیج اصفهان، محمد واعظ اقتصاددان و استاد دانشگاه اصفهان و عضو شورای عالی بسیج اساتید استان اصفهان، در  نشست تخصصی جهاد تبیین «بررسی تلاطم‌ها اخیر بازار و تاثیر اتفاقات کشور در آن» که به همت بسیج اساتید دانشگاه‌ آزاد اسلامی واحد تیران با همکاری سازمان بسیج اساتید استان اصفهان برگزار شد، با بیان این که بطور مشخص نوساناتی که در نرخ ارز طی هفته‌های اخیر مشاهده کردیم و چگونه بوجود می‌آید، شامل تحلیل بنیادی، روانی، حملات ارزی سودا گرانه‌ است، گفت: وقتی دشمن از اواخر مهرماه متوجه شد طرح ناآرام‌سازی‌اش در ایران با شکست مواجه شده است برگه دوم عملیات خود را فعال کرد و آن «حملات ارزی سازماندهی شده سوداگرانه» است.

واعظ گفت: قبل از این که وارد علت یابی تلاطم‌های اخیر بشویم باید اهمیت پرداختن به این موضوع را در ذهن خودمان تصور کنیم، یکی از متغیرهایی که برای مردم فوق‌العاده اهمیت دارد متغیر نرخ تورم است چرا که قدرت خرید و دستمزد آنها با توجه با نرخ تورم تعیین می‌شود.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان ادامه داد: اما در علت‌یابی نرخ تورم باید توجه داشته باشیم که عوامل مختلفی باعث تاثیر گذاشتن بر نرخ تورم می‌شود کم و بیش این ذهنیت در ما ایجاد شده است که عامل ایجاد تورم یا عامل ایحاد افزایش نرخ تورم حجم پول و رشد بالای آن است این مطلب درستی است اما با یک توضیح.

این استاد دانشگاه و اقتصاددان، بیان کرد:  حجم پول ظرفیت سطح عمومی قیمت‌ها و نرخ رشد حجم پول ظرفیت نرخ تورم را تعیین می‌کند؛ در اقتصاد کلان با شگردهایی می‌توان این نرخ تورم را به تاخیر انداخت مثلا با برنامه‌های توسعه مالی که از نظر کیفیت هم قابل قبول نیستند این کار امکان‌پذیر است.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با بیان این که اما نرخ ارز  آن متغیری است که مستقیما هزینه تمام شده تولید و به تبع هزینه تمام شده کالاهایی که در بازار عرضه می‌شوند را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند؛ گفت: در طی هفته‌های اخیر با افزایش قیمت ارز شاهد افزایش قیمت کالاهای وارداتی با فاصله کوتاه یا حتی بدون فاصله بودیم همچنین افزایش نرخ ارز یک پیامدهای چند هفته‌ای و چندماهه هم دارد که مدیریت نرخ ارز یک مدیریت حساس است.

واعظ گفت: فرض با تکیه با ذخایر خارجی مواقعی که نرخ ارز روبه بالا رفتن است از طریق برداشت از ذخایر ارزی خارجی و عرضه در بازار افزایش نرخ ارز مهار و بالعکس؛ بعبارتی مقامات ارزی به کمک ذخایر ارزی از طریق برداشت یا افزودن به آن سعی در کوتاه کردن نوسانات روزمره نرخ ارز می‌کنند.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان، با بیان این که اما سوال این است که اساسا این نوسانات در بازار ارز چرا بوجود می‌آید، اظهار کرد:  بطور مشخص نوساناتی که طی هفته‌های اخیر مشاهده کردیم چگونه بوجود می‌آید. برای پاسخ نسبتا کامل به این سوال باید سه تحلیل را کنار هم قرار دهیم، تعامل این سه تحلیل با هم رفتار نرخ ارز در بازار  آزاد را تعیین می کند، که شامل تحلیل بنیادی، روانی، حملات ارزی سودا گرانه‌ است.

وی بیان کرد: بر طبق تحلیل بنیادین وقتی که نرخ رشد بعضی متغیرها در داخل نسبت به متوسط کشورهای اصل طرف تجاری کمتر یا بیشتر شود، روند بلند مدت نرخ ارز  تحت تاثیر قرار می‌گیرد که به سه متغیر اشاره می‌کنم. نرخ تورم و نرخ رشد حجم پول و نرخ رشد اقتصادی است.

اوین بخش متغیرهای بنیادی بر نرخ ارز؛ نرخ تورم و نرخ رشد حجمی  است

واعظ توضیح داد: اگر نرخ تورم و نرخ رشد حجمی دارای نرخی بیشتر از میانگین موزون کشورهای اصلی طرف تجاری باشند؛ مثلا اگر نرخ رشد سالانه این دو متغیر۴۰ درصد دباشند در حالی که در متوسط کشورهای اصلی طرف تجاری چه کشورهای که کالا و خدمات وارد می‌کنیم چه کشورهایی که صادر می‌کنیم مثلا ده درصد باشد یعنی در خصوص این دو متغیر اقتصاد ملی ما در مقایسه با آن اقتصادها دارای ۳۰ درصد نرخ رشد بیشتر است که این در بلند مدت روی نرخ ارز تخلیه می‌شود بدون تردید.

وی افزود: البته مقام اقتصادی می‌تواند زمان را به تعویق بیندازد اما حذف شدنی نیست، می‌تواند ووسعت این تحلیه را تغییر دهد بجای تخلیه سنگین یک تخلیه متوسط تجربه شود اما حذف شدنی به هیچ وجه نیست.

افزایش نرخ تورم و نرخ رشد حجمی در اقتصاد ملی ما نیم قرن سابقه دارد

این اقتصاددان بیان کرد: ما این واقعیت تلخ را بصورت ساختاری در اقتصاد ملی طی نیم قرن اخیر شاهد هستیم یعنی ریشه این موضوع به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد که متوسط نرخ رشد این دو  متغیر دردوره‌های طولانی مدت مثلا دوره‌های ۱۰ یا ۱۵ ساله از متوسط نرخ رشد این دو متغیر در کشورهای اصلی طرف تجاری ما بیشتر بوده و این خود عامل بنیادی برای افزایش نرخ ارز یا کاهش ارزش پول ملی شده است و تا این وجود داشته باشد در دورهای بلند مدت مثلا ده ساله و بیشتر ما شاهد افزایش نرخ ارز خواهیم بود.

نرخ تورم و نرخ رشد حجمی در فاصله زمانی ۷۸ تا ۱۳۹۰

واعظ گفت: در فاصله سال‌های ۷۸ تا ۹۰ برای ۱۳ سال ما تقریبا شاهد ثبات نرخ ارز بودیم از اواخر  سال ۱۳۹۰ دلار هزار تومان شروع به افزایش شدید کرد، بطوری که در اسفند ۱۳۹۰ به بیش از دوهزار تومان رسید.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان، عنوان کرد: سوال این است که در دوران ۱۳ ساله رفتار دو متغیر بنیادی ذکر شده در اقتصاد ایران در مقایسه با کشورهای طرف‌های اصلی تجاری ما مثل چین و  آلمان و ترکیه در آن دوران به چه صورت بوده است، معمولا بیش از ده درصد نرخ رشد این دو متغیر بیشتر بوده است؛  حتی در دهه ۸۰ که نرخ تورم در کشور ما  حول و حوش۱۶ درصد بود باز  ده درصد نرخ رشد دو متغیر از نرخ رشد متغیرهای متناظر در آن کشورها بیشتر بود اما فراوانی ارز که در اختیار مقام ارزی بود امکان سرکوب نرخ ارز را به مقام ارزی می داد؛ مقام ارزی با روانه کردن بخشی از ذخایر ارز به بازار عامل ممانعت از افزایش نرخ ارز می‌شد و در نتیجه نرخ ارز در فاصله ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۰ در دامنه ۸۰۰ تومان تا هزار توان قرار داشت.

وی بیان کرد: اما چرا در اواخر ۱۳۹۰ دچار افزایش جهش‌وار نرخ ارز شدیم به خاطر این که سیاست روانه کردن به یکباره ارز به بازار ارز برای مهار نرخ ارز امکان‌پذیر نبود با وجودی که ذخایر خارجی در آن موقع بالاترین میزان در تاریخ خود داشت و در نتیجه متغیرهای بنیادی عمل نکرد که متغیرهای بنیادی مثلا حجم پول در داخل کشور ما به ریال بسیار بالا بود در حالی  در کشورهای اصلی طرف تجاری ما به این شدت رشد نکرده بود که از تعامل این دو کمیت پولی در داخل و خارج یک نرخ ارز بالا طی مدت کوتاهی ایجاد شدو به حدود ۳۵۰۰ تومان در سال ۱۳۹۱ رسید و برای مدتی به تعادل دست یافت.

دومین بخش از متغیرهای بنیادی متغیرهای حقیقی هستند

واعظ گفت: دومین بخش از متغیرهای بنیادی متغیرهای حقیقی هستند که در بین این متغیرها نرخ رشد اقتصادی از اهمیت فوق العاده برخوردار است، در مقایسه نرخ رشد اقتصادی داخل و خارج باید عکس تحلیلی که تا الان داشتیم را ارائه دهیم؛ یعنی این که اگر میانگین متوسط نرخ رشد اقتصادی ما در داخل کمتر از میانگین متوسط نرخ رشد اقتصادی در کشورهای اصلی طرف تجاری ما برای دوران‌های طولانی مدت مثلا ده ساله باشد باز در یک موقعیتی ضربه خود را این کمتر بودن نرخ رشد اقتصادی داخل به بازار تحمیل می‌کند و بازار با افزایش شدید نرخ ارز روبرو می‌شود.

وی ادامه داد: و باز آنچه در سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ اتفاق افتاد یک دلیل آن پایین بودن نرخ رشد اقتصادی ایران در دهه ما قبلش در مقایسه با کشورهای اصلی طرف تجاری بود، البته این اختلاف ناچیز بود یعنی تقریبا نرخ رشد اقتصادی ما دو درصد از متوسط کشورهای اصلی طرف تجاری ما کمتر بود، در حالی که در حوزه دو متغیر اول ذکر شده این اختلاف ده درصد بود پس در مجموعه متغیرهای بنیادین بصورت تاریخی و ساختاری که مربوط به قبل از انقلاب هم می‌شود از آن موقع تا به حال این تداوم دارد بیشتر بودن نرخ رشد حجم پول و بیشتر بودن نرخ تورم در داخل عوامل بنیادین افزایش نرخ ارز برای دوره‌های بلند‌مدت می‌باشد.

دومین عامل اثر گذار بر نرخ ارز «عامل روانی» است

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان عنوان کرد:  اما در طول بیش از ده سال مشاهده کردیم که رفتار متغیرها در حالی که نرخ ارز جهش فوق‌العاده نداشت و در دامنه ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان عمل می‌کرد، افزایش می‌یابد، این که چه چیزی باعث می‌شود که یک دفعه در یک دوره کوتاه دچار نوسان شود در حالی که متغیرهای بنیادین در اقتصاد ما نسبت به طرف‌های تجاری تفاوت رفتار فاحشی ندارد اینجا است که باید عامل دوم که خود در برگیرنده مجموعه‌ای از عوامل است را معرفی کرد و آن عامل روانی است.

وی گفت: عامل روانی خودش مجموعه‌ای از عوامل است اما معمولا سازو کار اثرگذاری و متحول کردن افزایش نرخ ارز براساس عامل روانی نوعی تقلید توده‌ای یا گله‌وار فعالان بازار ارز است؛ مربوط به زمانی است که یک التهاب عمومی بازار ارز را فرا  بگیرد، منشا این  التهاب عوامل واقعی یا باز عوامل ذهنی و روانی می تواند باشد مهم خود به راه افتادن التهاب است منشا آن فعلا مورد توجه ما نیست.

واعظ افزود: وقتی التهابی در بازار بوجود آید معامله‌گران بازار ارز از کسانی که آنها را معتبر می‌دانند بدون دلایل عقلایی ممکن است تبعیت کنند، یعنی همین که آنها بگویند نرخ ارز بالا خواهد رفت سایر فعالان بازار همین پیشگویی را می‌کنند و برای دور ماندن خود از ضرر ناشی از نگهداری پول یا محروم نماندن از افزایش نرخ ارز اقدام به تبدیل پول ملی در دسترس به ارز خارجی می‌کنند و این تقاضای جدید به یکباره خود عامل مهمی در افزایش نرخ ارز در کوتاه مدت می‌شود.

یکی از برنامه‌های دشمن در به‌راه انداختن ناآرامی در کشور ما ایجاد التهاب در بازار ارز بود

عضو شورای عالی بسیج اساتید استان اصفهان اظهار کرد: یکی از برنامه‌های دشمن در به راه انداخت ناآرامی در کشور ما ایجاد التهاب در بازار ارز بود؛ البته پیش‌بینی می‌کنیم که اینها مایل به دامنه طولانی‌تر و افق بلندتری از التهاب در بازار ارز داشتند؛  خوشبختانه سیاست‌هایی که از قبل بانک مرکزی اندیشده بود باعث شد که در هفته‌های اول ناآرامی‌ها و آشوب‌ها بازار ارز چندان حساسیتی نشان ندهد پس از چهار هفته و با مقداری فروکش کردن اغتشاشات شاهد افزایش نرخ ارز هستیم و این خود یک سوال مهم است که چرا وقتی التهابات در اوج خود در میانه مهرماه بود بازار ارز با افزایش شدیدی روبرو نشد.

چرا افزایش نرخ ارز در اوج ناآرانی‌ها اتفاق نیفتاد؟

واعظ اظهار کرد: برای پاسخ به این سوال عامل سوم را معرفی می‌کنم یعنی شناخت عامل سوم در کنار دو دسته عوامل قبلا معرفی شده بهتر می‌توانند رفتار نرخ ارز را در روزهای اخیر را توضیح دهند.

حملات ارزی سوداگرانه و سازماندهی شده یا حملات ارزی سازماندهی شده سوداگرانه

وی گفت: عامل سوم حملات ارزی سوداگرانه و سازماندهی شده یا حملات ارزی سازماندهی شده سوداگرانه است، یک سوداگر در بازار ارز به کسی گفته می‌شود که از تغییر نرخ ارز در طول زمان سعی می‌کند بهره‌مند شود قاعده رفتارش ساده است ارز را در جایی که فکر می‌کند گران شده می‌فروشد و در جایی که فکر می‌کند ارزان شده می‌خرد.

واعظ گفت: این که چرا سوداگران می‌توانند بازار را تشکیل دهند چون انسان‌ها پیش‌بینی واحدی ندارند هر کسی با دیگر  توجه به  مجموعه اطلاعات در دسترس و منطق ذهنی پیش‌بینی می‌کند؛ لذا سوداگر عرضه کننده و تقاضا کننده و بازار شکل می‌گیرد؛ سوداگران هم همیشه بوده و هستند و خواهند بود.

این اقتصاددان اظهار کرد: در سالهای اخیر خوشبختانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با اجرای بخشی از قوانین مبارزه با پولشویی وسعت اثر‌گذاری سوداگران در بازار ارز را محدود کرد.

نوع جدید سوداگری بازار ارز ایران با منشا اتاق جنگ بر علیه ایران در خزانه‌داری امریکا است

وی بیان کرد: اما شاهدیم که یک نوع جدید سوداگری بازار ارز ایران را تحت فشار قرار داد و می‌دهد البته در شرایطی فشار تخفیف و در شرایطی تشدید می‌شود و آن فشارهای سوداگرانه‌ای با منشا اتاق جنگ بر علیه ایران که در خزانه‌داری امریکا وجود دارد. در اینجا طراحی می‌کند که چگونه می‌تواند در یک مقاطعی تقاضای سوداگرانه ارز بر‌علیه ریال را ایجاد یا تشدید کنند وقتی این طراحی عملیاتی کردند بازوهای عملیاتی یک تعداد سوداگر وابسته است و سایر سوداگران بدون این که خود متوجه باشند این را دنبال می‌کنند، اصولا از بازارهای پیرامونی ایران معمولا بازار اربیل یا هرات عملیات سوداگرانه خود را شروع و بازار تهران بصورت تقریبا اجتناب ناپذیر تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد و نرخ ارز افزایش می‌یابد.

دشمن با شکست در ناآرام سازی برگ دوم عملیات خود را فعال کرد

وی گفت: وقتی دشمن از اواخر مهرماه متوجه شد طرح ناآرام‌سازی‌اش در ایران با شکست مواجه شده است برگه دوم عملیات خود را فعال کرد و آن سازماندهی حملات ارزی سوداگرانه بود و این عملیات به این دلیل اتفاق افتاد که جبران شکست در کف خیابان باشد و گسترده کردن ناآرامی‌ها، چون افزایش نرخ ارز به سرعت به افزایش قیمت‌ها منجر خواهد شد.

۷۶ درصد افزایش ارزش ذخایر خارجی قابل دسترس طی یکسال

واعظ با بیان این که سوال مهم این که آیا نمی‌توان با این حمله سوداگرانه مبارزه کرد، اظهار کرد:  قطعا می‌توان و خوشبختانه متغیرهای واقعی در ایران در حال حاضر به مراتب وضعیت بهتری حتی نسبت به سال گذشته دارند، سطح تولید، حجم پول و آنچه مورد تاکید بنده است ارزش ذخایر خارجی است چون ما بخاطر تحریم‌ها دو نوع ذخایر قابل دسترس و غیر قابل دسترس داریم آن ذخایر خارجی که به مقام ارزی قدرت فعالیت اثر گذار در بازار ارز را می‌دهد ذخایر خارجی در دسترس است که خوشبخاته در طی یکسال ارزش ذخایر خارجی در دسترس ما براساس آخرین داده‌های صندوق پول حدود ۷۶ درصد افزایش داشته و از عدد ۱۷ میلیارد دلار سال گذشته به عدد نزدیک ۳۰  میلیارد دلار رسیده است و این عدد یک قدرت بازیگری بیشتر به مقام ارزی برای برداشت و تنظیم روزانه نرخ ارز را می‌دهد.

متغیرواقعی وضعیت مناسب صادرات غیر نفتی نرخ رشد حداقل ۱۳ درصد بوده

وی افزود: و خوشبختانه متغیرواقعی وضعیت مناسب صادرات غیر نفتی نرخ رشد حداقل ۱۳ درصد بوده و در مورد نفتی هم آمار رسمی نداریم اما برآوردها نشان دهنده آن است که در شش ماهه اول امسال حدود ۲۵ درصد بیشتر از شش ماهه اول سال گذشته بود لذا ابزارهای لازم در اختیار مقام ارزی قرار می‌دهد برای مقابله با افزایش‌های در نرخ ارز؛ مشروط براین که سیاست‌ها مبارزه با پولشویی بهتر اجرا شود مقابله کند و امیدواریم در روزهای آینده اتفاق بیفتد. البته قیمت طلا تحت تاثیر افزایش قمت طلا در بازار جهانی قرار گرفت و نباید توقع داشت قیمت سکه به دوماهه قبل برگردد خوشبختانه حباب قیمت سکه تا حدودی تخلیه شد، انشالله مابقی تخلیه شود.

انتهای پیام/